Machines met verbeeldingskracht

Machines met verbeeldingskracht

Geen zin om de introductie te lezen? Download dan hier het nieuwe rapport.

Het eerste Nederlandse rapport over de meest relevante technologische trend van dit moment: kunstmatig intelligente generatieve software.

Introductie

In augustus 2011 deed Marc Andreessen van investeringsmaatschappij A16Z de beroemde uitspraak “software is eating the world”. Hij doelde daarmee op het feit dat steeds meer producten en diensten in de fysieke wereld worden vervangen door software. De boekenwinkel werd Amazon, cd’s werden vervangen door Napster en later Spotify. Vrijwel alle producten veranderen in softwarediensten. De uitspraak van Andreessen is in 2019 nog steeds erg actueel. Sterker nog, door de kwalitatieve groeispurt in het domein van kunstmatige intelligentie zien we een nóg grotere versnelling ervan. En we zien bijvoorbeeld ook dat AI-machines goede voorspellingen kunnen doen en dat ze steeds beter snappen wie wij zijn, wat we doen en waarom we dat doen. We zien zelfs de sterke ontwikkeling van specifieke en geavanceerdere systemen die op basis van data kunnen raden hoe wij ons voelen vanbinnen.

Machines met verbeeldingskracht

Dit rapport “Machines met verbeeldingskracht: een kunstmatige realiteit“, is te beschouwen als een opvolger van mijn boek uit 2017, De digitale butler − Kansen en bedreigingen van kunstmatige intelligentie. Daarin beschrijf ik hoe AI-systemen steeds meer menselijke vaardigheden van ons overnemen zoals kijken, luisteren, spreken en lezen. Met dit rapport voeg ik daar een belangrijke menselijke vaardigheid aan toe: het kunnen toepassen van verbeeldingskracht. Software eet de wereld op. En “Software is eating humans”.

AI als ideeënmachine

Generatieve AI systemen genereren nieuwe content zoals gezichten, menselijke stemmen, teksten en audio opnames. Door de snelle vooruitgang in AI wordt die content steeds geloofwaardiger. Ze zijn in staat nieuwe invalshoeken, afgeleiden, ideeën te genereren in samenwerking met de mens. Generatieve AI software als ideeënmachine. Als creatieve assistent en als uitvinder. De machine die makkelijk en snel nieuwe variaties bedenkt op bestaande ideeën.

Deepfakes

Maar zoals bij iedere technologische ontwikkeling heeft ook deze trend een negatieve keerzijde. Daarover gaat het tweede deel van het rapport, Deepfake-technologie: The Infocalypse. Bij deepfake-technologie wordt generatieve software en de ‘machine met verbeeldingskracht’ gebruikt om onze waarneming van de wereld op een negatieve manier te beïnvloeden. Om daarmee meningen te manipuleren, mensen te chanteren of reputatieschade toe te brengen. We zien namelijk dat het met behulp van generatieve AI-software steeds gemakkelijker wordt om iemands gezicht of stem te vervalsen. Om een video- of audio opname te maken van iets wat een persoon niet gedaan of gezegd heeft. Om onderling gezichten te verwisselen in een video. We naderen daarmee een periode waarin we online onze ogen en oren niet meer kunnen vertrouwen. Hoe gaan we daar mee om? Wat zijn de risico’s? En de oplossingen?

Samenvatting Rapport

Machines met verbeeldingskracht: Een kunstmatige realiteit

Kunstmatig intelligente systemen hebben de afgelopen decennia een sterke ontwikkeling doorgemaakt, door zowel alsmaar meer computerkracht als door steeds meer verfijnde algoritmen. In de afgelopen jaren neemt daarbij de kwaliteit van verschillende, door AI gedreven generatieve software toe. Dat zijn verschillende soorten kunstmatig intelligente systemen die zelf content kunnen genereren zoals videobeelden, stemmen, foto’s en teksten. In dit rapport heeft de auteur de onderling verschillende systemen samengevoegd onder de noemer generative AI-software. Specifieke aandacht in het eerste gedeelte van het rapport krijgen de generative adversarial networks of GAN’s, systemen van twee netwerken die na training met een verzameling data in onderlinge competitie nieuwe data genereren van een verrassend hoge kwaliteit. Die technologie maakt grote stappen vooruit en geeft machines een vonk van verbeeldingskracht.

Voorbeelden

Het wordt mogelijk om volledig nieuwe én geloofwaardige video’s te creëren, onderling gezichten in video’s te verwisselen, iemands stem na te maken, geloofwaardige teksten te genereren en objecten in video’s of foto’s weg te poetsen alsof ze er nooit geweest zijn. Kunstmatig intelligente software wordt onze creatieve assistent.

Met dit soort software wordt het mogelijk om nieuwe ideeën te genereren op basis van bestaande voorbeelden. Dat zijn dus geen letterlijke kopieën, maar volkomen nieuwe variaties. De foto’s, video’s, teksten of geluidsfragmenten worden gecreëerd door de ‘verbeeldingskracht’ van de slimme software. AI-software wordt daarmee een ideeënmachine.

Bekend zijn de voorbeelden van fotomodellen, mensen, katten, CV’s of Airbnb-pagina’s die in het echt helemaal niet bestaan. Je kent misschien ook wel de deepfake-technologie waarbij het gezicht van de ene persoon wordt verwisseld met dat van een ander. En inmiddels maakt kunstmatig intelligente software ook muziek, op basis van voorbeelden die menselijke artiesten eerder bedacht hebben. Dit soort kunstmatige intelligente software is inmiddels ook in staat teksten samen te stellen op basis van bestaand materiaal.

Dit rapport, te beschouwen als een vervolg op het boek De digitale butler − Kansen en bedreigingen van kunstmatige intelligentie, dat de auteur in 2017 publiceerde, schetst de betekenis van deze nieuwe technologie en de bredere trend van ‘door machines gegenereerde content’.

In het eerste deel van dit rapport toont de auteur een overzicht van de vele prachtige ontwikkelingen, mogelijke toepassingen van de technologie en trends die we kunnen verwachten op dat gebied. Generative AI-software als ideeënmachine.

Deepfake Technologie

Zoals elke technologie kunnen deze, door AI gedreven generatieve technieken, ook worden misbruikt. In het tweede deel van dit rapport beschrijft de auteur het verschijnsel deepfake, de inzet van generative AI technology voor het creëren van nepinformatie. Het overzicht laat zien hoe kunstmatig gecreëerde tekst, beeld, video en audio kunnen worden ingezet voor criminele doeleinden, waaronder chantage, beïnvloeden van verkiezingen, toebrengen van reputatieschade en om de tuin leiden van biometrische herkenning.

In potentie kan deepfake-technologie op eenvoudige wijze een tsunami aan nepnieuws opleveren en daarmee het vertrouwen in de journalistiek ondermijnen of een apathie bij de consument opwekken voor nieuwsfeiten. De eenvoudige vraag of informatie echt of nep is, zal in de toekomst prangend worden. Dezelfde technologie laat zich mogelijk op grote schaal inzetten om in voorkomende gevallen die vraag, “is het echt of is het nep”, te beantwoorden. Daarmee ontstaat er een digitale wedloop achter de schermen van onze hyperverbonden wereld, waarbij generatieve AI-systemen ons kunnen misleiden en ons kunnen beschermen.
In negen interviews, die u verspreid over het rapport kunt vinden, laten professionals in verscheidene vakgebieden hun licht schijnen op de kansen en de bedreigingen die ‘generatieve AI-technologie’ oplevert.

Download het nieuwe rapport

Inhoudsopgave

Machines met verbeeldingskracht
1.1 De strijd in GAN netwerken
1.2 Synthetische beelden
1.3 Computer generated celebrities
1.4 Tekstgeneratie door generatieve AI software
1.5 De generatie van synthetische audio

Deepfake technologie: The Infocalypse
2.1 Soorten deepfakes
2.2 De kracht van deepfake
2.3 Bedreigingen
2.4 Omgaan met deepfake

Conclusie